Είναι ένας βουβός πόνος που σου προκαλεί αγωνία
και απελπισία και σε κάνει ευερέθιστο.
Δεν βλέπεις το λόγο να σηκωθείς από το κρεβάτι.
Όμως η κατάθλιψη δεν χρειάζεται να καταστρέφει τη ζωή των ανθρώπων με ΣΚΠ!

Η λέξη κατάθλιψη χρησιμοποιείται για να καλύψει ένα τόσο ευρύ φάσμα ψυχικών διακυμάνσεων, ώστε να έχει παρεξηγηθεί : χρησιμοποιείται ακόμα και όταν μερικοί άνθρωποι εννοούν ότι νιώθουν λύπη ή απογοήτευση. Αν χάσαμε κάποιον, αν τελείωσε ένας δεσμός που είχαμε ή μάθαμε κάποια άσχημα νέα είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθανόμαστε ρημαγμένοι ψυχολογικά. Οποιοσδήποτε νεοδιαγνωσθείς με ΣΚΠ, για παράδειγμα, είναι φυσικό να αισθάνεται θυμό και λύπη, αφού θρηνεί την απώλεια της υγείας του. Η λύπη όμως δεν είναι ασθένεια, αλλά ένα συναίσθημα, και αυτό δεν σημαίνει ότι θα καταλήξει ?σώνει και καλά? σε κατάθλιψη.
Όμως, η κατάθλιψη είναι μια κοινή ασθένεια και το 5% του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει συμπτώματά της σε κάποια στιγμή της ζωής του. Το κακό είναι ότι οι ΑμΣΚΠ, όπως και οι άνθρωποι με άλλες ασθένειες που μπορεί να επιφέρουν αναπηρία, είναι περισσότερο εύκολοι στο να πάθουν κατάθλιψη.

Πίσω από το χαμόγελο
Ένα άλλο άσχημο νέο είναι ότι οι νευρολόγοι τις περισσότερες φορές αγνοούν ή δεν καταλαβαίνουν ότι οι ΑμΣΚΠ πάσχουν από κατάθλιψη. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, γιατί πολλοί ασθενείς έχουν την τάση να κρύβουν την κατάθλιψη πίσω από ένα ευχάριστο προσωπείο, αλλά και γιατί πολλοί γιατροί προτιμούν να εστιάζονται στα σωματικά προβλήματα που ίσως μπορούν να τα χειριστούν καλύτερα, παρά στα ψυχολογικά. Έχω παρατηρήσει ότι γενικά οι γιατροί έχουν την τάση να κατατάσσουν τα πάντα κάτω από μια και μοναδική ταμπέλα παθολογίας – δηλαδή, αν κάποιος έχει ΣΚΠ, τότε οτιδήποτε του συμβαίνει αντιμετωπίζεται ?υπό το φως? της σκλήρυνσης.
Τα καλά νέα όμως είναι ότι, αν αναγνωρίσουμε την κατάθλιψη, τότε θεραπεύεται με μεγάλη επιτυχία. Με ποιο τρόπο λοιπόν ανιχνεύεται;
Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθανόμαστε σε κάποια στιγμή της ζωής μας μερικά από τα συμπτώματα της κατάθλιψης . Θα έλεγα όμως ότι, αν διαρκούν για περισσότερο από δύο εβδομάδες και, ιδίως, αν νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε τις καθημερινές μας δραστηριότητες, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να πάσχουμε από κατάθλιψη και θα πρέπει να δούμε έναν ειδικό.
Κανένας δεν γνωρίζει το τι προκαλεί την κατάθλιψη. Μερικοί ειδικοί λένε ότι είναι κάτι σωματικό, δηλαδή ότι προκαλείται από βιοχημική ανισορροπία του εγκεφάλου, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι συναισθηματική ανισορροπία που προκαλείται από στρες και υπερένταση. Πιστεύω ότι είναι κάτι και από τα δύο.

Οικογενειακή υπόθεση
Ξέρουμε ότι οι άνθρωποι των οποίων οι γονείς έπασχαν από κατάθλιψη έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάθουν και οι ίδιοι, πράγμα που υποδηλώνει ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση. Μπορεί όμως και να σημαίνει ότι οι γονείς έχουν την τάση να περνούν στα παιδιά τους αρνητικούς τρόπους σκέψης. Τα μέλη των οικογενειών όπου υπάρχει κατάθλιψη ασκούν κριτική και μειώνουν ο ένας τον άλλο περισσότερο από άλλες οικογένειες κι έτσι, αν έχεις μεγαλώσει σε ένα τέτοιο περιβάλλον, σίγουρα δεν θα αισθάνεσαι καλά με τον εαυτό σου ως ενήλικος.
Ακόμη και οι πολιτιστικοί παράγοντες παίζουν σπουδαίο ρόλο. Για παράδειγμα, οι γυναίκες έχουν τις διπλές πιθανότητες να διαγνωστούν με κατάθλιψη από ότι οι άνδρες, ίσως, γιατί τείνουν να εσωτερικεύουν την επιθετικότητά τους που μετά εμφανίζεται ως κατάθλιψη. Οι άνδρες συνήθως γίνονται βίαιοι ή το ρίχνουν στο ποτό. Παρόλα αυτά, μπορεί η κατάθλιψη των γυναικών να γίνεται αντιληπτή ευκολότερα, γιατί είναι περισσότερο αποδεκτό για τις γυναίκες το να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά τους. Η άποψη ότι οι άνδρες υποφέρουν εσωτερικά ενισχύεται και από το υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών των ανδρών.
Όσον αφορά στους ΑμΣΚΠ, είναι δύσκολο να πούμε ποια από τα συμπτώματα της κατάθλιψης οφείλονται σε ψυχολογική διαταραχή εξαιτίας της νόσου και ποια είναι αποτέλεσμα προσωπικής αντίδρασης στην απώλεια της υγείας ή στη δυσκολία του να αποδεχτούμε την κατάσταση.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η ΣΚΠ επηρεάζει τον τρόπο που σκεπτόμαστε. Μια μελέτη χρησιμοποίησε ευαίσθητα ψυχομετρικά τεστ, για να μετρήσει δείγμα ΑμΣΚΠ σε σύγκριση με ανθρώπους που έχουν ρευματοειδή αρθρίτιδα με ανάλογο βαθμό αναπηρίας. Περισσότεροι από το ένα τρίτο των ΑμΣΚΠ παρουσίασαν προβλήματα μνήμης και συγκέντρωσης, ενώ οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν εμφάνισαν τέτοια προβλήματα.
Οι ΑμΣΚΠ έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα έκφρασης συναισθημάτων και αυτοέλεγχου. Ένας άνδρας είπε για αυτή του την εμπειρία : “Δεν μπορώ να ελέγξω τα συναισθήματά μου – κλαίω πολύ εύκολα και πολλές φορές γελάω όταν δεν πρέπει. Ντρέπομαι. Δεν μπορώ να πάω πουθενά πλέον – η γυναίκα μου βαρέθηκε πια”. Είμαι βέβαιος ότι ο τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης από τον ίδιο τον ασθενή, αλλά και την οικογένειά του, παίζει σπουδαίο ρόλο στην αυτοεκτίμηση και την καλή κατάσταση της υγείας του.

Η επίδραση παλαιοτέρων εμπειριών μπορεί να παίζει σπουδαίο ρόλο στην ικανότητα του ΑμΣΚΠ να αντιμετωπίσει τη σημερινή πραγματικότητα. Για παράδειγμα, μερικοί ψυχοθεραπευτές πιστεύουν ότι η κατάθλιψη προκαλείται από βαθύ πόνο στην παιδική ηλικία, όπως αυτός του θανάτου ενός από τους γονείς. Αν έχεις κρύψει βαθιά μέσα σου τον πόνο αυτού του χαμού, μπορεί ο πόνος της διάγνωσης να γίνει αιτία να βιώσεις και εκείνο το παλαιό πένθος. Δηλαδή, είσαι αντιμέτωπος με μια “διπλή δόση” πόνου.

Πλήρες άρθρο