Ποια είναι η πιο λογική αντίδραση στον πόνο; Μα φυσικά να απαλλαγούμε από αυτόν. Από τότε που ακούσαμε για πρώτη φορά το «μη αυτό! Τζιζ!», η αυθόρμητη αντίδραση σε ό,τι πονάει είναι να το αποφύγουμε. Αν πρόκειται για το μάτι της κουζίνας, είναι εύκολο. Πόσο εφικτό όμως είναι να απομακρύνουμε όλες τις πηγές πόνου και ταλαιπωρίας στη ζωή;

Μπροστά σε μια απώλεια, ήττα ή κάτι που μας έβλαψε, συνήθως επιστρατεύουμε όλους τους – υγιεινούς ή μη – τρόπους που θα μας κάνουν να μην υποφέρουμε. Γίνεται όμως να αποδράσουμε από κάτι που είναι συνυφασμένο με την ανθρώπινη φύση; Μήπως τρέχουμε μακριά από την πραγματικότητα; Στο κάτω κάτω ο πόνος μάς υπενθυμίζει το σημαντικό: ότι είμαστε ζωντανοί.

Κι αν δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε, μήπως πρέπει να τον δούμε διαφορετικά και να μάθουμε από αυτόν; Συνομιλώντας μαζί του μπορεί να βρούμε ανέλπιστα τι θέλουμε πραγματικά στη ζωή. Μήπως πίσω του κρύβεται ένα μη ξεκάθαρο πρόβλημα; Ενα όνειρο που δεν ξέρουμε πώς να εκπληρώσουμε; Τι μας κρατά κολλημένους στη δυσάρεστη κατάσταση; Τι θα κάναμε αν εξαφανιζόταν;

Οι πεποιθήσεις μας μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που βιώνουμε τον πόνο. Μπορεί να μας φαίνεται αποδεκτός (όπως στο πένθος) ή απαραίτητος (διότι πιστεύουμε ότι πρέπει να βασανιστούμε για να τα καταφέρουμε). Ποια είναι τα στερεότυπά μας και πόσο αυθαίρετα είναι; Πώς αντιδρούμε στον πόνο; Τι βλέπουμε για μας και τι διδάσκουμε τα παιδιά μας; Αν φροντίζουμε συνεχώς να μη νιώσουν άσχημα, πώς θα μάθουν να διαχειρίζονται τη θλίψη, την ντροπή, την πίεση;

Φυσικά, ο πόνος δεν είναι αυτοσκοπός. Και αξίζει να δούμε τι διαφορετικό κάνουν κάποιοι που νιώθουν καλά παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να αφεθούμε στην εμπειρία μιας δυσάρεστης στιγμής με την αίσθηση ότι είναι «εντάξει» και κάποια στιγμή θα περάσει. Υπάρχει κάποιο συναίσθημα, καλό ή κακό, που να είναι μόνιμο;


Της Δέσποινας Δασενάκη