Το στρες είναι η ένταση ή η πίεση στην οποία η ζωή επιβάλλει συνεχώς τους ανθρώπους.
Το στρες μπορεί να είναι σωματικό (πχ λόγω ασθένειας) ή ψυχολογικό (πχ λόγω φόβου). Το κάθε άτομο προσαρμόζεται με διαφορετικό τρόπο στο στρες. Η ανταπόκριση σας σε κάποιο στρεσογόνο γεγονός ή σε επαναλαμβανόμενο στρες καθορίζεται κυρίως από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζετε μία κατάσταση και από τη  γενική σας σωματική υγεία.

Τα γονίδια και καταστάσεις ή γεγονότα που συμβαίνουν στην παιδική σας ηλικία (κακοποίηση ή αμέλεια ανηλίκου) ή και ακόμη νωρίτερα (μέσα στη μήτρα της μητέρας), μπορούν να επηρρεάσουν το πως χειρίζεστε αγχωτικές καταστάσεις, πιθανώς να σας κάνουν να αντιδράτε υπερβολικά.
Οι αρνητικές συνέπειες του στρες μπορεί να επιβαρυνθούν από το κάπνισμα, την κατάχρηση αλκοόλ, την υπερβολική κατανάλωση φαγητού και από την έλλειψη άσκησης που είναι αποτελέσματα του στρες.

Ο τρόπος με τον οποίο το σώμα απαντάει στο στρες μπορεί να είναι οξύς (να αναπτύσσεται σε σύντομο χρόνο) ή χρόνιος (μακροχρόνιος). Η καλύτερα γνωστή οξεία απάντηση στο στρες είναι η αντίδραση όταν ασθάνεστε απειλή. Σε αυτήν την περίπτωση, η απάντηση στο στρες κάνει το σώμα σας να απελευθερώνει στο αίμα αρκετές ορμόνες του στρες (πχ, κορτιζόλη και αδρεναλίνη).
Αυτές οι ορμόνες κάνουν πιο έντονη τη συγκέντρωσή σας, την ικανότητα να αντιδράσετε και αυξάνουν τη δύναμή σας. Επίσης, αυξάνουν το ρυθμό της καρδιάς, την αρτηριακή πίεση, δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα και τη μνήμη. Όταν έχει περάσει το σύντομο στρες, το σώμα σας ξαναγίνεται φυσιολογικό. Το χρόνιο στρες, όμως, αποτελεί πρόβλημα.
Αν αντιμετωπίζεται συνεχώς προκλήσεις και το σώμα σας παράγει σταθερά όλο και ψηλότερα επίπεδα ορμονών, το σώμα δεν έχει το χρόνο να αναρρώσει. Οι ορμόνες του στρες αυξάνουν στο αίμα και μακροχρόνια μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Οι σωματικές αλλαγές που συμβαίνουν σε στιγμές με στρες μπορεί να είναι πολύ ευεργετικές όταν συμβαίνουν για μικρό χρονικό διάστημα. Όταν όμως η απάντηση στο στρες διαρκεί μεγάλο χρονικό διάστημα, η παραγωγή τόσων πολλών ορμονών του στρες μπορεί να επηρρεάσει την υγεία σας.
Οι μακροχρόνιες επιδράσεις του χρόνιου στρες μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας.

Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν το:


  • Το πεπτικό σύστημα. Ο στομαχικός πόνος είναι κοινός λόγω της καθυστέρησης της διέλευσης της τροφής από το στομάχι. Επίσης διάρροια λόγω αυξημένης δραστηριότητας του παχέως εντέρου.
  • Η παχυσαρκία. Αύξηση της όρεξης που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του βάρους (η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο να πάθετε διαβήτη και καρδιοπάθεια).
  • Το ανοσοποιητικό σύστημα. Η  αποδυνάμωση  του ανοσοποιητικού συστήματος κάνει πιο πιθανό να πάθετε κρυολογήματα και άλλες λοιμώξεις.
  • Το νευρικό σύστημα. Το άγχος, η κατάθλιψη, η αυπνία και η έλλειψη ενδιαφέροντος για σωματική δραστηριότητα. Μπορεί να επηρρεαστεί και η μνήμη και η ικανότητα λήψης αποφάσεων.
  • Το καρδιαγγειακό σύστημα. Η αύξηση της αρτηριακής πίεσης, του καρδιακού ρυθμού και των λιπιδίων του αίματος (χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων). Επίσης, η αύξηση των επιπέδων του σακχάρου (γλυκόζης) αίματος  (ειδικά τη νύχτα) και της όρεξης που συμβάλλει στην αύξηση του βάρους. Όλοι αυτοί είναι παράγοντες κινδύνου για καρδιακή νόσο, αθηροσκλήρυνση, εγκεφαλικό, παχυσαρκία και διαβήτη.


Αισθήματα που συνήθως συνδέονται με οξύ στρες είναι το άγχος, η νευρικότητα, η αφηρημάδα, η ανησυχία και η πίεση. Αν τα επίπεδα του στρες  στο σώμα σας αυξηθούν ή διαρκέσουν για μακρύτερο χρονικό διάστημα, μπορεί να βιώσετε άλλες επιδράσεις σωματικές ή συναισθηματικές:


  • Κούραση, μελαγχολία.
  • Πόνο, σφίξιμο στο στήθος, αίσθημα παλμών.
  • Ζάλη, ταραχή, δυσκολία στην αναπνοή.
  • Ανωμαλίες του κύκλου, πρόβλημα στύσης, απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας.


Αυτά τα συμπτώματα μπορούν να οδηγήσουν και σε απώλεια της όρεξης, βουλιμία, προβλήματα στον ύπνο που μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες για την υγεία σας.

Συνήθως αυτά τα συμπτώματα είναι ήπια και μπορείτε να νιώσετε ανακούφιση διαβάζοντας ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό για να χαλαρώσετε, απομακρύνοντας τον εαυτό σας για λίγο χρόνο από τα πράγματα που σας προκαλούν στρες, κάνοντας γυμναστική. Αν τα συμπτώματα είναι πιο σοβαρά όμως, πρέπει να ζητήσετε βοήθεια από γιατρό για να βρει ποια είναι η πηγή του στρες και ποιος ο καλύτερος τρόπος για να το αντιμετωπίσετε.

Υπάρχουν πρακτικά βήματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε το στρες. Η τακτική, ήπια σωματική άσκηση βελτιώνει τη σκέψη και τη διάθεση. Ένας καλός νυχτερινός ύπνος, καθώς και η ψυχολογική υποστήριξη από την οικογένεια και τους φίλους, μπορούν να σας χαλαρώσουν. Τρώγωντας υγειινές τροφές με χαμηλά λιπαρά και αποφεύγοντας το κάπνισμα και το υπερβολικό ποτό μπορείτε να μειώσετε τις μακροχρόνιες συνέπειες του χρόνιου στρες. Αν βέβαια τα συμπτώματα συνεχίζουν ή γίνονται χειρότερα, μιλήστε με το γιατρό σας.

Aπόστολος Ζαπανδιώτης | Ενδοκρινολόγος



πηγή: iator.gr