Για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, τα Χριστούγεννα αποτελούν ίσως την ομορφότερη και πιο χαρούμενη εορταστική περίοδο του έτους. Χαμόγελα, δώρα, στολίδια, χρώματα, χιόνι, επαναπροσδιορισμός του μέλλοντος, ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, θαλπωρή, οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις, φαγητό, διάθεση για φιλανθρωπία, διακοπές και διασκέδαση είναι μόνο μερικές από τις λέξεις που συνθέτουν τη «μαγεία των Χριστουγέννων».

Τι συμβαίνει όμως όταν….

  • Oι οικογενειακές-προσωπικές-φιλικές σχέσεις δεν είναι και τόσο ισχυρές ή βιώνεται από το άτομο μία σημαντική απώλεια (αγαπημένου προσώπου, υγείας, εργασίας);
  • H ανασκόπηση της προηγούμενης χρονιάς δεν αποβαίνει θετική και οι πολλαπλές κοινωνικές απαιτήσεις καταλήγουν να αποτελούν βαρύ φορτίο αντί πηγή χαράς;
  • Τα άτομα «πρέπει» να αισθανθούν χαρά λόγω των ημερών (λόγω κοινωνικών στερεοτύπων, που και τα ίδια έχουν εσωτερικεύσει) αλλά δε μπορούν να αντλήσουν αισιοδοξία από πουθενά, έχοντας μειωμένα υποστηρικτικά δίκτυα και δυσάρεστες αναμνήσεις από προηγούμενες γιορτές;
  • Οι οικονομικές απαιτήσεις είναι δυσβάσταχτες και οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες της «τέλειας αυτο-εικόνας», της «τέλειας συμπεριφοράς» των άλλων και των «τέλειων εορταστικών ημερών» δε μπορούν να επιτευχθούν, με αποτέλεσμα τα άτομα να αισθάνονται κατώτερα των προσδοκιών του περιβάλλοντος, αλλά και του εαυτού τους;
  • Η εποχική συναισθηματική διαταραχή (seasonal affective disorder) κάνει την εμφάνισή της;

Τότε, τη θέση της διάχυτης ευτυχίας και της απλόχερα δοσμένης αγάπης καταλαμβάνει η έντονη αίσθηση μοναξιάς, η μελαγχολία και τα καταθλιπτικά επεισόδια. Τα εν λόγω άτομα βιώνουν τις γιορτές ως μια περίοδο που μισούν και περιμένουν εναγωνίως να περάσει, ενώ επιπλέον, καταγράφονται και σημαντικά ποσοστά αυτοκτονιών.

Υπάρχει όμως αποτελεσματική αντιμετώπιση της λεγόμενης «μελαγχολίας των Χριστουγέννων»; Φυσικά!

1.  Η ύπαρξη μη ρεαλιστικών στόχων και προσδοκιών είναι από τις κυριότερες αιτίες της δυσθυμίας που βιώνετε. Μην ξεχνάμε ότι δεν είναι κακό οι γιορτές να μην είναι παραμυθένιες και τα πράγματα να μην πηγαίνουν πάντα όπως τα υπολογίζαμε αρχικά. Χαλαρώστε και αποδεχτείτε ότι δεν υπάρχει υποχρεωτική χαρά! Ζήστε τις ημέρες εκείνες χωρίς «στάνταρ» θετικά συναισθήματα και σίγουρα το άγχος της «ιδανικής ατμόσφαιρας» θα μειωθεί κατά πολύ, θέτοντας μικρούς, πραγματοποιήσιμους στόχους. Επιστρατεύστε το χιούμορ σας, θυμηθείτε ότι ζείτε μια αληθινή και όχι «τηλεοπτική ζωή» και αντιμετωπίστε τις αναποδιές με θετική σκέψη.

2.  Δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, θυμηθείτε πως η ευτυχία δε βρίσκεται μόνο στο «φαίνεσθαι». Απενοχοποιηθείτε για όσα υλικά αγαθά δε μπορείτε να προσφέρετε και ανακαλύψτε πιο οικονομικούς τρόπους για διασκέδαση, που απαιτούν κυρίως καλή παρέα και διάθεση.

3.  Σημαντικός κρίνεται ο σωστός και έγκαιρος προγραμματισμός των όποιων υποχρεώσεων. Αν δεν προλαβαίνετε να ανταποκριθείτε στα πάντα, πείτε «όχι» χωρίς να αισθάνεστε άσχημα, κάντε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν πραγματικά και αφιερώστε λίγο περισσότερο χρόνο στην οικογένεια και τον εαυτό σας.

4.  Χωρίς να πιέζεστε υπερβολικά, προσπαθήστε να μην μείνετε μόνοι σας όλες αυτές τις ημέρες. Αποφύγετε την απομόνωση ή τηλεφωνήστε σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο. Θυμηθείτε ότι πάντα υπάρχει κάποιος να σας στηρίξει ψυχολογικά.

5.  Δοκιμάστε να βοηθήσετε εθελοντικά άτομα που έχουν ανάγκη. Έτσι, θα νιώσετε καλά με τον εαυτό σας, ενώ θα εστιάσετε περισσότερο όχι στις απώλειες, αλλά σε αυτά που έχετε.

6. Οι διατροφικές υπερβολές είναι συνυφασμένες με τις γιορτές των Χριστουγέννων, σε συνδυασμό όμως με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιδεινώνουν την άσχημη διάθεση και την όποια ευερεθιστότητα. Η σωματική άσκηση και η σωστή διατροφή είναι σύμμαχοι σε μια εν γένει καλύτερη ποιότητα ζωής.

7.  Αμφισβητήστε τον αρνητικό τρόπο σκέψης σας, δοκιμάστε να δείτε την κατάστασή σας με τα μάτια ενός τρίτου και μιλήστε στον εαυτό σας όπως θα μιλούσατε σε έναν φίλο που θα ζητούσε τη βοήθειά σας. Μην αναμασάτε λάθη και αποτυχίες δικές σας ή των άλλων, μην κάνετε συγκρίσεις με το παρελθόν και πορευτείτε στη νέα χρονιά με αισιοδοξία και ρεαλισμό.

8.  Αποδεχτείτε ως φυσιολογικά τα όποια καταθλιπτικά συναισθήματα, εκφράστε τα στο περιβάλλον σας ή αν δε μπορείτε να τα διαχειριστείτε, συμβουλευτείτε κάποιον ψυχολόγο, που μπορεί να βοηθήσει με το να σας ακούσει, να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή σας και να σας παρακινήσει σε αλλαγή του τρόπου σκέψης σας.

Φαίνεται πως το να αγαπάμε ουσιαστικά και να συγχωρούμε τον εαυτό μας, να είμαστε επιεικείς με τους άλλους βάζοντας τα προσωπικά μας όρια, να βοηθάμε και να μοιραζόμαστε, να εκφράζουμε τα «θέλω» και τα συναισθήματά μας χωρίς καταπίεση από κοινωνικά στερεότυπα, να μετατρέπουμε τις σκέψεις μας σε θετικές και να δραστηριοποιούμαστε αξιοποιώντας όσα έχουμε, βοηθούν στη διατήρηση της ψυχικής μας ισορροπίας όχι μόνο την περίοδο των εορτών, αλλά όλο το χρόνο. Εντοπίζοντας αυτά που μας ενοχλούν, μπορούμε να κινητοποιηθούμε προς την αλλαγή τους κι έτσι, να χαρούμε όπως εμείς επιθυμούμε αυτή την περίοδο. Και μην ξεχνάτε, η μελαγχολία των Χριστουγέννων διαρκεί μόνο όσο και οι γιορτές. Οπλιστείτε με χαμόγελο και περάστε όσο καλύτερα μπορείτε!


Γράφει: Δήμητρα Ρούκη - Πτυχιούχος Προγράμματος Ψυχολογίας Ε.Κ.Π.Α
Πηγή: www.psychologynow.gr