ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΝΑ ΝΤΙΖΟΥ
Σύμβουλος ψυχ. υγείας-μουσικοθεραπεύτρια

Η πρώτη από τις αισθήσεις που φαίνεται να ωριμάζει προγεννητικά είναι η ακοή. Είναι πιθανό οι πρώτες πληροφορίες που λαμβάνει ο οργανισμός για τον έξω κόσμο να είναι ηχητικές. Υπό αυτήν την έννοια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο κόσμος είναι κατ’ αρχήν ήχος. Παρότι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν τα πρώτα ερεθίσματα που δέχεται το έμβρυο είναι ηχητικά, ωστόσο τα πρώτα σημάδια ανταπόκρισής του σε ερεθίσματα από το περιβάλλον συνίστανται στην αντίδρασή του σε ηχητικά ερεθίσματα από το ενδομήτριο ή εξωμήτριο περιβάλλον.

Η διερεύνηση των αποκρίσεων του εμβρύου σε ακουστικά ερεθίσματα γίνεται: μέσω υπερήχων, όπου καταγράφονται οι αντιδράσεις ανοίγματος και κλεισίματος των ματιών , μέσω μέτρησης των καρδιακών παλμών του εμβρύου καθώς και μέσω κινητικών αντιδράσεων του εμβρύου, που έπονται ενός ηχητικού ερεθισμού. Όταν μιλάμε για ηχητικά ερεθίσματα, έχουμε συνήθως κατά νου τα εξωτερικά ερεθίσματα (εξωμήτρια).

Ωστόσο, θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι η μήτρα δεν είναι ένα “ήσυχο μέρος”. Έχουν καταγραφεί ποικίλοι ήχοι, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται αυτοί της κυκλοφορίας του αίματος στις φλέβες της μητέρας, της λειτουργίας του στομαχιού και των εντέρων της, όπως, επίσης, και φιλτραρισμένος ο ήχος της φωνής της και φωνές άλλων ανθρώπων. Από τον 5ο και περισσότερο τον 6ο μήνα της κύησης, παρατηρούνται ολοένα και πιο συστηματικές αντιδράσεις του εμβρύου σε ηχητικά ερεθίσματα.

Επομένως, η ακουστική αντίληψη έχει ήδη ωριμάσει σε μεγάλο βαθμό. Επίσης, κατά το τελευταίο τρίμηνο της ενδομήτριας ζωής, το έμβρυο φαίνεται ότι αρχίζει να είναι σε θέση να διαφοροποιεί τους ήχους βάσει των συχνοτήτων και άλλων ειδικών χαρακτηριστικών τους, όπως π.χ. η ρυθμικότητα. Μια τέτοια ικανότητα διάκρισης θα αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα δομηθεί το γλωσσικό σύστημα, η ικανότητα αντίληψης και παραγωγής λόγου. Συγκεκριμένα, την περίοδο αυτή, διαμορφώνονται οι προ-γλωσσικές δομές, τις οποίες μπορούμε να κατανοήσουμε σαν υποδοχείς πάνω στους οποίους θα έρθουν να τοποθετηθούν οι μεταγενέστερες εμπειρίες από το γλωσσικό σύστημα των ατόμων που περιβάλλουν το παιδί.

Το έμβρυο εξοικειώνεται με το ρυθμό, τους τόνους και την αλληλουχία της γλώσσας που μιλάει η μητέρα –με τις δομές δηλαδή, που χαρακτηρίζουν τα φωνολογικά περιγράμματα, τη γραμματική και τη χρήση της γλώσσας αυτής. Οι δε δομές αυτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη συναισθηματική κατάσταση της μητέρας και σε αυτό το πλαίσιο βιώνονται. Αυτή θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η πρώτη μορφή επικοινωνίας μεταξύ μητέρας και παιδιού. Μάλιστα, ερευνητικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι το έμβρυο αντιδρά διαφορετικά ως απάντηση στη φωνή της μητέρας και σε φωνές άλλων προσώπων. Για παράδειγμα, σε σχετική έρευνα, βρέθηκε ότι οι παλμοί της καρδιάς του εμβρύου αυξάνονταν ως αντίδραση στη φωνή της μητέρας, ενώ μειώνονταν ως αντίδραση στις φωνές ξένων προσώπων. Υπό αυτήν την έννοια, πιθανότατα η πρώτη εμπειρία της μητέρας είναι μια ακουστική εμπειρία της, μια ακουστική εμπειρία τόνων, ρυθμών, στοιχείων. Κατά τη Maiello, το πρώτο αντικείμενο είναι ένα ακουστικό αντικείμενο.



πηγή: Ψυχορροπία