Ο κιρκαδικός ρυθμός που ορίζεται από το βιολογικό μας ρολόι μάς επιτρέπει να προσαρμοζόμαστε στον 24ωρο κύκλο κάθε ημέρας. Η καλή λειτουργία του ρολογιού αυτού συμβάλλει στη γενικότερη υγεία, ενώ η διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού (για παράδειγμα σε μία νυχτερινή βάρδια) έχει στο παρελθόν σχετιστεί με αυτοάνοσες νόσους όπως η πολλαπλή σκλήρυνση. Ωστόσο, οι μοριακοί μηχανισμοί με τους οποίους συμβαίνει αυτό δεν ήταν σαφείς.

Μία νέα έρευνα έδειξε η ανοσιακή απόκριση και η ρύθμιση της αυτοανοσίας επηρεάζονται από την ώρα της ημέρας που η πρώτη ενεργοποιείται. Οι ερευνητές έδειξαν ότι ένα γονίδιο που παίζει σημαντικό ρόλο στον κιρκαδικό ρυθμό, το BMAL1, είναι υπεύθυνο για να αντιλαμβάνεται και να δρα με βάση τα ερεθίσματα που δίνονται από την ώρα της ημέρας με σκοπό την καταστολή της φλεγμονής. Όταν το BMAL1 δεν εκφράζεται ή η αυτοανοσία ενεργοποιείται στο μέσο της ημέρας αντί για τα μεσάνυχτα, στα ποντίκια της έρευνας παρουσιάστηκε αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα. Η πάθηση αυτή είναι κάτι αντίστοιχο με την πολλαπλή σκλήρυνση στον άνθρωπο.

Το 2017 το βραβείο νόμπελ ιατρικής απονεμήθη στους επιστήμονες που ανακάλυψαν τους μοριακούς μηχανισμούς υπεύθυνους για τη ρύθμιση του κιρκαδικού ρυθμού. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς δείχνουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δρα πιο αποτελεσματικά σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Το γεγονός αυτό έχει σημαντική επίδραση στην αντιμετώπιση των αυτοάνοσων νοσημάτων  καθώς συνιστά ότι οι θεραπείες που χορηγούνται σε αυτά έχουν διαφορετική αποτελεσματικότητα ανάλογα με την ώρα.

Σίγουρα χρειάζονται περισσότερες έρευνες προκειμένου να κατανοηθούν πλήρως οι μηχανισμοί με τους οποίους ο κιρκαδικός ρυθμός επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, τα ευρήματα της παρούσας μελέτης τονίζουν πόσο σημαντική είναι για το ανοσοποιητικό σύστημα η διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του βιολογικού μας ρολογιού.

Η έρευνα δείχνει επίσης πώς η αποδιοργάνωση του βιολογικού ρολογιού μπορεί να επηρεάσει τις αυτοάνοσες παθήσεις. Ιδιαίτερα με τους έντονους ρυθμούς της καθημερινότητας σήμερα καθώς και με τις ασταθείς συνήθειες διατροφής και ύπνου, είναι αρκετά συχνό να υπάρχει επιβάρυνση στα νοσήματα αυτά.

Βιβλιογραφία: Trinity College Dublin
Αντώνιος Δημητρακόπουλος MD, PhD
Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Ειδικός Σύμβουλος Παθολόγος Αιγινήτειου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου



πηγή: pathologia