Εκατομμύρια γυναίκες βιώνουν την ακούσια απώλεια ούρων που ονομάζεται ακράτεια ούρων και χαρακτηρίζεται είτε από απώλεια λίγων σταγόνων κατά τον βήχα ή κάποιας δραστηριότητας (τρέξιμο), είτε μια ξαφνική αλλά ισχυρή επιθυμία για ούρηση λίγο πριν την ακούσια απώλεια ενός μεγάλου μέρος των ούρων, είτε και τα δύο αυτά συμπτώματα μαζί.

Η ακράτεια μπορεί να είναι από ελαφρώς ενοχλητική μέχρι και εντελώς εξουθενωτική, με αποτέλεσμα να μπορεί να σταθεί εμπόδιο στις καθημερινές δραστηριότητες ενός ατόμου εξαιτίας του φόβου μην εκτεθεί δημόσια. Κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής υπάρχει επίσης πιθανότητα να προκύψει ακούσια απώλεια ούρων, προκαλώντας έντονη συναισθηματική δυσφορία.

Η ακράτεια ούρων εμφανίζεται δύο φορές πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, εξαιτίας της εγκυμοσύνης, του τοκετού, της εμμηνόπαυσης καθώς και της δομής του γυναικείου ουροποιητικού συστήματος, ενώ και οι γυναίκες και οι άνδρες μπορούν να εμφανίσουν ακράτεια εξαιτίας νευρολογικής βλάβης, εγκεφαλικού επεισοδίου, σκλήρυνσης κατά πλάκας και σωματικών προβλημάτων που σχετίζονται με τη γήρανση καθώς και από εκ γενετής ανωμαλίες,.

Αν και δεν είναι συνυφασμένη με την ηλικία, εμφανίζεται περισσότερο σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.

Η ακράτεια συμβαίνει εξαιτίας προβλημάτων με τους μυς και τα νεύρα που βοηθούν να κρατηθούν ή να απελευθερωθούν τα  ούρα. Το σώμα αποθηκεύει τα ούρα και τα απόβλητα τα οποία αποβάλλονται από τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη. Η κύστη συνδέεται με την ουρήθρα, ο ‘σωλήνας’ μέσω του οποίου τα ούρα εγκαταλείπουν το σώμα.

Κατά τη διάρκεια της ούρησης, οι μύες στο τοίχωμα  της ουροδόχου κύστης συστέλλονται και  ‘οδηγούν’ τα ούρα από την ουροδόχο κύστη στην ουρήθρα. Την ίδια στιγμή, οι σφιγκτήρες μυς που περιβάλλουν την ουρήθρα χαλαρώνουν, αφήνοντας τα ούρα να ‘αποβληθούν’ από το σώμα. Η ακράτεια θα συμβεί εάν οι μύες της ουροδόχου κύστης ξαφνικά κάνουν συστολή ή οι μύες του σφιγκτήρα δεν είναι αρκετά ισχυροί  για να συγκρατήσουν  τα ούρα. Τα ούρα μπορεί να ξεφύγουν με λιγότερη πίεση από ότι συνήθως, αν έχουν υποστεί ζημιά οι μύες, προκαλώντας μια αλλαγή στη θέση της κύστης. Η παχυσαρκία, η οποία συνδέεται με αυξημένη κοιλιακή πίεση, μπορεί να επιδεινώσει την ακράτεια, αλλά η απώλεια βάρους μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του.


Τύποι ακράτειας ούρων

Ακράτεια από προσπάθεια
  • Ακούσια διαρροή μικρών ποσοτήτων ούρων κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας (βήχας, γέλιο, φτέρνισμα, άσκηση).

Επιτακτική ακράτεια
  • Διαρροή μεγάλων ποσοτήτων ούρων σε απροσδόκητους χρόνους, όπως κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη
  • Συχνοουρία με επείγοντα χαρακτήρα, με ή χωρίς επιτακτική ακράτεια.

Λειτουργική ακράτεια
  • Άκαιρη ούρηση λόγω σωματικής αναπηρίας, εξωτερικών εμποδίων ή προβλήματα στον τρόπο σκέψης ή στην επικοινωνία που εμποδίζουν το άτομο να πάει στην τουαλέτα

Ακράτεια από υπερχείλιση
  • Διαρροή μικρών ποσοτήτων ούρων, λόγω της πλήρους κύστης. (σπάνια σε γυναίκες)

Μικτή ακράτεια
  • Ο συνδυασμός ακράτειας από προσπάθεια και επιτακτικής ακράτειας.

Παροδική ακράτεια
  • Προσωρινή ακράτεια εξαιτίας μιας κατάστασης που θα περάσει (μόλυνση, λήψη ενός νέου φαρμάκου, κρυολόγημα με βήχα, σοβαρή δυσκοιλιότητα).

Εάν αντιμετωπίζεται πρόβλημα ακράτειας το πρώτο βήμα είναι να επισκεφθείτε έναν γιατρό για να μάθετε, αρχικά, τι τύπο έχετε.  Ένας ουρολόγος ειδικεύεται στο ουροποιητικό σύστημα και κάποιοι ουρολόγοι έχουν περαιτέρω εξειδίκευση στο γυναικείο ουροποιητικό σύστημα. Η ακράτεια στις ημέρες μας αντιμετωπίζεται είτε φαρμακευτικά, είτε χειρουργικά από οργανωμένες ιατρικές μονάδες υγείας με την συμμετοχή ουρολόγων, νευροουρολόγων,  γυναικολόγων και ψυχολόγων.


Μέθοδοι πρόληψης της ακράτειας ούρων

Το αλκοόλ προκαλεί ακράτεια: Μειώστε τις ποσότητες αλκοόλ στον οργανισμό σας
Το αλκοόλ είναι διουρητικό, αυξάνει δηλαδή την παραγωγή των ούρων από τα νεφρά με αποτέλεσμα να επιβαρύνει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστεως. Επιπλέον έχει άμεση επίδραση στην ουροδόχο κύστη και δρα ως ένας ερεθιστικός παράγοντας προκαλώντας επιτακτική ούρηση. Το αλκοόλ τέλος επηρεάζει τα μηνύματα από τον εγκέφαλο προς την ουροδόχο κύστη. Προσπαθήστε λοιπόν να ελαττώσετε έστω αρχικά τις ποσότητες αλκοόλ που καταναλώνετε και παρατηρείστε την αλλαγή.

Η καφεϊνη επιδρά αρνητικά και προκαλεί ακράτεια ούρων
Τα αναψυκτικά, το τσάι, η σοκολάτα, ακόμη και ο ντεκαφεϊνέ καφές περιέχουν καφεΐνη. Η καφεΐνη αυξάνει το αίσθημα για επιτακτική ούρηση καθώς το σώμα σας ζητά να απαλλαγεί από τα υγρά.

Μπορείτε λοιπόν να θέσετε ένα καθημερινό στοίχημα: Να μειώσετε την ποσότητα καφεΐνης από τη διατροφή σας, ξεκινώντας καθημερινά από την ποσότητα καφέ ή τσάι που καταναλώνετε.

Θυμηθείτε πως τόσο ο καφές όσο και το τσάι περιέχουν καφεΐνη. Η καφεϊνη αυξάνει τη δραστηριότητα της ουροδόχου κύστης και έχει ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη επιτακτική ανάγκη για ούρηση.

Αποφύγετε τα μπαχαρικά και τις τροφές που περιλαμβάνουν μπαχαρικά
Εάν αντιμετωπίζετε ήδη προβλήματα ακράτειας, αποφύγετε να τρώτε πικάντικα πιάτα ή μπαχαρικά, όπως π.χ. φαγητά που περιέχουν τσίλι, μεξικάνικα, κινέζικα, κλπ.

Τα ίδια φαγητά που ερεθίζουν τα μάτια και καίνε τα χείλη, μπορούν επίσης να ερεθίσουν και την ουροδόχο κύστη. Να είστε συνεπώς προσεκτικές με τις σάλτσες και τα μπαχαρικά. Επίσης, να είστε ιδιαίτερα προσεκτικές με τα μπαχαρικά που περιέχουν ντομάτες.

Κάθε άνθρωπος έχει διαφορετικές αντιδράσεις στις τροφές που καταναλώνει. Πριν κόψετε τα μπαχαρικά, μπορείτε να πειραματιστείτε σχετικά με το ποια επηρεάζουν λιγότερο και ποια περισσότερο τα συμπτώματα της ακράτειας

Κρατήστε Ημερολόγιο Διατροφής
Επειδή τα αποτελέσματα της διατροφής στο σώμα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο – όπως ήδη αναφέραμε – είναι απίθανο να πούμε ακριβώς τι πρέπει να τρώει και τι όχι ο καθένας και ποια φαγητά πρέπει να αποφύγει σε σχέση με την πάθηση της ακράτειας ούρων. Ένα ημερολόγιο διατροφής μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τα φαγητά που κάνουν τα συμπτώμτα της ακράτειας χειρότερα.

Στο ημερολόγιο, σημειώστε τα φαγητά που έχετε φάει, πότε τα φάγατε, και ποια ήταν τα αποτελέσματα σε σχέση με την ακράτεια ούρων που παρατηρήσατε στη συνέχεια. Αυτό θα σας βοηθήσει να κάνετε σημαντικούς συσχετισμούς ανάμεσα στα φαγητά και την ακράτεια ούρων.

Αποφύγετε τα οξέα γιατί προκαλούν ακράτεια
Τα φρούτα όπως π.χ. το λεμόνι και το πορτοκάλι έχουν οξέα που μπορεί να επιδεινώσουν το αίσθημα ακράτειας.

Όπως οι τομάτες, τα φρούτα με οξέα περιέχουν μεγάλες ποσότητες από κιτρικό οξύ, που μπορεί να χειροτερέψει το αίσθημα του ελέγχου της κύστης. Φρούτα με οξέα που πρέπει να δίνετε προσοχή είναι:

– Πορτοκάλια
– Λεμόνια
– Γκρειπφρουτ

Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως πρέπει να ελαττώσετε την κατανάλωση φρούτων που είναι πολύ σημαντική για την γενικότερη υγεία του οργανισμού σας. Προσπαθήστε ωστόσο να καταναλώνετε λιγότερα όξινα φρούτα και ελέγξτε την ανταπόκριση του οργανισμού σας σε αυτά.


Αντιμετώπιση

Σήμερα έχουν αναπτυχθεί διάφορες μέθοδοι για την καλύτερη αξιολόγηση της ακράτειας και τη σωστότερη αντιμετώπισή της, όπως είναι το υπερηχογράφημα και η ουροδυναμική εξέταση. Ακολουθεί η θεραπεία που είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική.

Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στην εφαρμογή ασκήσεων του πυελικού εδάφους ή ηλεκτρικής διέγερσης των μυών, στη χρήση κολπικών κώνων και στη χορήγηση ορμονολογικών σκευασμάτων.

Η χειρουργική θεραπεία είναι η πλέον χρησιμοποιούμενη και οι μέχρι τούδε μέθοδοι είναι η ανάρτηση του κόλπου, η τοποθέτηση κολλαγόνου ή σιλικόνης γύρω από την ουρήθρα και η τοποθέτηση κολπικής ταινίας ελεύθερης τάσης.

Η τελευταία είναι μια μέθοδος ελάχιστα επεμβατική (χρόνος εκτέλεσης 20 λεπτά), που γίνεται με τοπική αναισθησία και δεν επιβαρύνει τη γενικότερη κατάσταση της υγείας της ασθενούς, ενώ, όπως προέκυψε από διεθνείς μελέτες, το ποσοστό επιτυχίας της μεθόδου αγγίζει το 87%.

Η κολπική ταινία είναι κατασκευασμένη από ειδικό πλαστικό, που είναι ανενεργό υλικό και τοποθετείται μέσω του κόλπου στη μέση της ουρήθρας της γυναίκας. Η ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι της μετά από μια έως τέσσερις μέρες νοσηλείας, ενώ μία εβδομάδα μετά την επέμβαση μπορεί να επιστρέψει στην εργασία της.


Πηγές: NKUDIC | www.onmed.gr | www.urogyn.gr